Sürtünme Kuvvetinin Zararları Ve Faydaları Nelerdir?
İlk olarak sürtünme kuvveti nedir? bu soruya cevap vererek başlayalım; cisimlerin hareket yönün tersinde olan kuvvete sürtünme kuvveti denmektedir bu kuvvet genellikle cisim ile temas ettiği yüzey arasında gerçekleşmektedir ve cismin hareket yönüne zıt olarak gerçekleşmektedir. Cisim ile yüzey arasında gerçekleştiği için kesinlikle bu kuvvetin oluşması için bir sürtünme yüzeyi gereklidir.
Sürtünme kuvvetinin büyüklüğü ölçmek isterseniz ilk olarak cismin kütlesine bakmanız gerekmektedir bunun yanında cismin dokunduğu yüzeyin sürtünme kat sayısı da önemlidir. Sürtünmeyi etkileyen unsurlar arasında cismin kütlesi ile temas ettiği yüzeyin etkisi bulunmaktadır. Sürtünme kuvveti günlük yaşantımızda çok rastladığımız bir durumdur bundan dolayı sizler için sürtünme kuvvetinin zararları ile faydalarını kaleme alacağız.
Sürtünme Kuvvetinin Zararları
- Sürtünme kuvvetinin üzerinde etkili olduğu cisimlerde yıpranmalar görülmektedir bunun yanında zeminde de belirli yıpranmalar olacaktır.
- Bu kuvvet cisimlerin hareket etmesini zorlaştırırken bunun yanında hareket etmesi için gerekli olan kuvveti artırır.
- Sürtünmeden dolayı en çok etkilenen ürünler ayakkabı ve giysilerdir bunların yanında insan vücudunda bulunan kemikler ve dişlerde bu olaydan olumsuz etkilenmektedir.
- Birçok doğal afet bu kuvvetten kaynaklı olmaktadır bu doğal afetler ise heyelan, deprem ve çığlardır.
- Yüksekten düşen bir canlının bu kuvvetten dolayı zarar görmemesi mümkün değildir.
- Motorların ısınmalarındaki en büyük etkenlerden birisi bu kuvvettir bu kuvvete bağlı olarak yüksek ısı ortaya çıkmaktadır bunun önlenmesi için araçlarda soğutma sistemleri bulunmaktadır bu sistemler sayesinde motorların patlamaları ile birlikte yanmaları önlenmektedir.
- Sürtünme kuvveti yakıt tüketiminizi artırır. Motorlu ya da motorsuz bütün taşıtların hızlı gitmelerine engel teşkil ederken bunun yanında araçların gitmesine zorluk çıkararak yakıt tüketimini artırır.
- Fırtınalar kuvvetli bir hava sürtünmesi oluşturmaktadır. Bu fırtınalardan dolayı ağaçların yerlerinden sökülmesi ve kırılması sürtünmeden dolayı olmaktadır bunların yanında binaların çatılarının çökmesi ve uçması sürtünme kuvvetinin etkisiyle olmaktadır.
Sürtünme Kuvvetinin Yararları
- Doğada toprak oluşumuna faydalıdır kayaların aşınmasına neden olur ve aşınan kısımların toprağa dönüşmesini sağlar.
- Cisimlerin harekete geçmesi ve durabilmesi için bu kuvvete ihtiyaç duyulmaktadır.
- Akarsuların akması için sürtünme kuvvetine ihtiyaç vardır nehirlerin akmasına yardımcı kuvvetler arasında yer almaktadır.
- Hava olaylarının oluşmasında etkilidir kar, yağmur ve rüzgâr gibi doğa olaylarının oluşması için sürtünme kuvvetine ihtiyaç vardır.
- Bütün canlıların yaşam faaliyetlerini sürdürebilmesi için sürtünme kuvvetine ihtiyaç duymaktadır. Hayvanların ve bitkilerin yaşamanın devam etmesi için sürtünme kuvvetinden destek almaktadır.
- Motorlu taşıtların ne kadar ısınmasına neden olsa da hareket edebilmesi ve durabilmesi için sürtünme kuvvetine ihtiyaç duymaktadır.
- Yazıların yazılması için sürtünme kuvvetine ihtiyaç duyulmaktadır. Kalemin kağıtta iz bırakabilmesi ve bu izin silinmesi için bu kuvvete ihtiyaç duyulmaktadır sürtünme kuvveti olmadığı zaman kalem kağıt üzerinde bir iz bırakamaz.
- Vidalar maddeleri birbirine sabitlemek için kullanılmaktadır ve bu vidalar sabitlenirken sürtünme kuvvetinden yardım alırlar bundan dolayı bu kuvvet olmadan vidalar bir işe yaramayacaktır.
- Masa ve sandalye gibi ev mobilyalarının sabit durabilmesi için zemin ile cisim arasında bir kuvvet bulunmaktadır bu kuvvet sürtünme kuvvetidir ve bu kuvvetin olmaması durumunda cisimler evin yüzeyinde hareketli bir şekilde olurlar ve sabit duramazlar.
- Yağmur taneleri sürtünme kuvvetinin etkisiyle yere daha yavaş düşmektedir eğer bu kuvvet olmasaydı yağmur tanelerini yavaşlatacak bir tepki olmayacaktır bu tepki sayesinde yağmur tanelerinin yere kurşun gibi düşmeleri engellenecektir. Bu taneler yere kurşun gibi düşer ise ne etrafta bir canlı bırakırlar ne de yaşanılacak bir alan.
- Bazı sporların yapılabilmesi için sürtünme kuvvetine ihtiyaç duyulmaktadır bu sporlar arasında en çok tercih edilen kayak sporu bulunmaktadır bu spor sürtünme kuvvetinin en çok kullanılan sporlar arasında yer almaktadır.
- Hava da uçarak yaşamını sürdüren canlıların uçabilmeleri için kesinlikle bu kuvvete ihtiyaç duymaktadırlar havalanmaları için sürtünme kuvvetini kullanmaktadırlar.
- Sürtünme kuvveti sayesinde yeryüzü şekilleri oluşmuştur bu kuvvet maddelerin birbirini tutmasında faydalıdır bu sayede dağların ve tepelerin oluşmasına yardımcı olacaktır.
- Dünyamıza her gün binlerce dışarıdan gök cisimleri girmektedir fakat bu cisimler atmosfere girdikten sonra sürtünmenin etkisi ile yanarak yok olurlar eğer bu kuvvet olmasaydı dışarıdan gelen gök taşları canlı yaşamını her zaman olumsuz olarak etkilemektedir.
- Havada yapılan sporların yapılabilmesi ve güvenli bir şekilde inişlerin yapılması için bu kuvvete ihtiyaç bulunmaktadır. Uçakların kalkışları ve inişleri bu kuvvetin etkisinde gerçekleşmektedir ayrıca bunun yanında paraşüt ile yapılan atlayışların güvenli gerçekleşmesi içinde gereklidir.
- Suda yapılan sporlarında yapılabilmesi için bu kuvvet gereklidir ayrıca suda yaşayan canlıların ya da su ile yaşayan canlıların kesinlikle yaşamlarını sürdürmeleri için bu kuvvete ihtiyaç duymaktadırlar.
- Dağcılık ile uğraşan kişiler bilir bu kişilerin kullandıkları botların tabanında kalın dişliler bulunmaktadır bu dişliler kışlık kullandığımız botlarında tabanlarında bulunmaktadır. Bu dişliler sayesinde sürtünme kuvveti artar ve bu tarz zeminler de kolay kaymadan hareket etmenizi sağlar.
- Gemilerin hareket etmesinde pervaneler etki göstermektedir bunun olabilmesi içinde pervanelerin suyun içerisinde sürtünme kuvveti oluşturması gerekmektedir ve durabilmesi içinde bu kuvvetten faydalanması gerekmektedir. Gemilerin su yüzeyinde gidebilmesi ve durması için sürtünme kuvvetine ihtiyaç duyulmaktadır.
- Futbolcuların kullanmış oldukları ayakkabıların alt kısımlarında kalın dişli çiviler bulunmaktadır. Bunların nedeni ise çimlerin üzerinde koşan sporcuların ıslak çimler ile arasındaki sürtünme kuvvetini artırarak daha iyi performans vermesidir. Bu şekilde üretilen ayakkabılar sayesinde sporcular hem zemine ile daha iyi uyum sağlar hem de düşmelerini engelleyerek sakatlanmalarını önler.