Vejetaryen Beslenmenin Zararları

Vejetaryen Beslenmenin Zararları;

Ülkemizde oldukça zengin bir mutfak kültürümüz olması dolayısıyla vejetaryen beslenme ve veganlık hakkında birçoğumuz sınırlı bilgiye sahip olmasının gayet normal bir durum olduğu kanısındayım. Eğer sizlerde birgün benim gibi vejetaryen beslenme şeklini merak edecek olursanız diye öğrendiklerimi sizlerle paylaşmak isterim J benim için alması zor bir karar olurdu J faydaları elbette bulunmakta fakat zararlarının etkisini ortadan kaldıracak kadar olmamakla birlikte vejetaryen beslenen kişilerin bunu bir uzman yardımıyla ve belli bir aşamaya gelinceye dek kontrol altında yapması gerekliliği gözardı edilmemelidir.

Vejetaryenlik ve veganlık arasında tam manasıyla fikir olarak olmasada yaşam şekli olarak benzerlikler bulunmaktadır. Öncelikle bu kelimeleri anlamları ile ifade ederek konumuza açıklık getirelim. Veganlık; çevresel faktörler, hayvan haklarını korumak, daha sağlıklı bir yaşam ve buna benzer nedenlerden dolayı hayvan kökenli gıdaları ve hayvansal ürünleri tüketmeyen bir yaşam biçimidir. Vegan olan kişiler hayvanlar kullanılarak üretilen yiyecek, içecek, giyecek  ve eşyaları  kullanmayı kesinlikle reddederler. Vegan beslenme programı vejeteryanlığın en katı hali olarak bilinmektedir.

 Vejetaryenlik; genel itibariyle et ve et ürünlerinin tüketilmediği bir beslenme çeşidi olarak bilinmektedir. Gerek sağlıklı yaşam gerekse dini ve kültürel nedenlerden dolayı tercih edilmektedir. Ayrıca hayvan hakları düşüncesi ile veya lezzetini beğenmediği için et tüketmeye karşı olan kişilerde vejetaryen olarak adlandırılmaktadır.

Vejetaryenliğin yararları ve zararları konusunu ayrıntılı bir şekilde irdeleyeceğiz.  Ancak bilinen en riskli durumları şöyle bir gözden geçirelim. Vejetaryen hastalıkları varmıdır?  Vegan hastalıkları varmıdır? Varsa bunlar nelerdir? Veganlığın faydaları ve zararları nelerdir? Vejetaryenliğin faydaları ve zararları nelerdir? Vejetaryenlik ve veganlık konusunda aklımıza takılan tüm soruların yanıtlarını hep birlikte inceleyelim.

Vejetaryen ve vegan beslenen kişiler balık tüketmedikleri için Omega-3 ihtiyacını doğal yollardan karşılayamamaktadır. Kalsiyum eksikliği vücuttaki kemik ve diş problemlerinin ortaya çıkmasında tetikleyici rol oynamaktadır. Demir eksikliği ise bağışıklık sisteminin zayıflaması başta olmak üzere kansızlık ve dikkat eksikliği gibi problemlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Yine aynı şekilde B12 vitamini özellikle kırmızı et, balık, tavuk, süt ve süt ürünlerinde bulunmaktadır eksikliğinde ise birçok sorun ortaya çıkmaktadır. Anemi, hafıza sorunları, süreklilik arzeden yorgunluk, iştahsızlık ve depresyon bunlardan sadece birkaçıdır.

VEJETARYEN BESLENMENİN FAYDALARI(YARARLARI)

• Hayvansal gıdalar normalden fazla tüketildiği zaman içermiş olduğu doymuş yağ kalp-damar hastalıklarını tetikleyici rol oynamaktadır. Vejetaryen beslenmede bu gıdalar tüketilmediği için bu konuda risk unsuru oluşturmamakta ve hatta fayda sağlamaktadır.
• Vejetaryen beslenen kişilerde safra ve böbrek taşı oluşma riski de oldukça düşüktür.
• Vejetaryen beslenen kişiler kuru baklagil,sebze, meyve gibi posadan zengin besinler tüketmektedir. Dolayısıyla kan basıncının düzenlenmesinde etkili olan magnezyum, kalsiyum, potasyum ve minerallerin daha fazla alınmasına tuzun ise daha az alınmasına zemin hazırlamaktadır. Bu durum da hipertansiyon riskini en aza indirmektedir.
• Kansere yakalanma riskini de azaltmaktadır. Vejetaryen beslenmede meyve, sebze fındık,ceviz tüketildiği için bu besin kaynaklarının da antioksidan etkilerinden dolayı kansere karşı koruyucu etkisi bulunmaktadır.
• Vejetaryen diyetinde Posadan zengin besin kaynakları tüketildiği için şeker hastalığına karşı koruma etkisinin yanısıra barsak fonksiyonlarının daha rahat çalışmasında fayda sağlamaktadır.
• Vejetaryen beslenmede kan basıncı daha az olduğundan dolayı daha düşük kolesterol olmasına yardımcı olmaktadır.
• Vejetaryen beslenen kişiler daha az kronik hastalığa yakalanmaktadır.

VEJETARYEN BESLENMENİN ZARARLARI;

• Vejetaryen beslenen kişiler besin çeşitliliğini alması gereken vitamin ve mineral miktarını dengeleyemezse demir eksikliği ortaya çıkabilmektedir. Demir eksikliği ise sinirlilik hali, anemi ve dikkat eksikliği probleminin yaşanmasına neden olmaktadır.
• B 12 vitamini yalnızca hayvansal gıdalardan karşılandığından dolayı vejetaryenlerde özellikle vegan tarzı beslenen kişilerde B12 eksikliği görülmektedir. Özellikle hamile ve emziren kadınların, çocukların ve risk grubunda olan kişilerin B12 desteği alması gerekmektedir. Aksi takdirde hafıza problemleri, iştahsızlık, depresyon ve sürekli yorgun hissetme gibi olumsuz etkileri ortaya çıkmaktadır.
• Vejetaryen beslenenler çocuk, genç ve yetişkinlerde süt ve süt ürünleri yetersiz miktarda alınırsa kalsiyum eksikliği meydana gelmektedir. Bu durumdan kemik ve diş sağlığı olumsuz etkilenmektedir.
• Hayvansal protein alınmadığından dolayı kas problemleri yaşanmasına neden olmaktadır.
• D vitamininin en önemli kaynaklarından birisi güneş olmasına rağmen beslenmesinden süt ve süt ürünlerini ve balık etini tüketmeyen vejetaryen ve vegan beslenmeyi tercih eden kişilerde D vitamini eksikliği görülebilmektedir. Oysa D vitamini çeşitli kardiyovasküler hastalıklar(kalp-damar),osteoporoz, diş çürükleri ve çeşitli kanser oluşumlarının engellenmesinde oldukça faydalıdır.

Vejetaryen Beslenmenin Çeşitleri;

• Lakto Vejetaryen Diyeti: Bitkisel besinler tüketirler bununla birlikte hayvansal kaynaklı olan süt ve süt ürünlerini tüketirler.
• Ovo Vejetaryen Diyeti: Bitkisel besinler tüketirler ayrıca yumurtada tüketilen gıdalar arasında yer almaktadır. Bunun dışında hiçbir şekilde hayvansal gıda tüketmezler.
• Lakto-Ovo Vejetaryen Diyeti: hiçbir şekilde hayvan eti yemezler. Kırmızı et, balık ve tavuk dahil hiçbir şekilde et tüketmezler. Fakat yumurta süt ve süt ürünlerini tüketirler. En sık uygulanan vejetaryen beslenme şeklidir.
• Semi Vejetaryen Diyeti: Yalnızca hayvansal gıdalardan kırmızı et tüketmezler. Tavuk ve balık etini ise sınırlı miktarda tüketmektedirler. Yumurta süt ve süt ürünlerini ise serbestçe tüketmektedirler.
• Pesko Vejetaryen Beslenme: Et ve tavuk tüketmezler, Balık eti süt ve süt ürünleri ayrıca yumurta tüketirler.
• Yarı Vejetaryen Beslenme: Yalnızca kırmızı et tüketmezler.
• Pollo Vejetaryen Beslenme: Yalnızca kanatlı hayvan eti tüketirler.
• Fruitarian Beslenme: Yalnızca sebze ve meyvelerle beslenirler. Tüketilerek tohumlarını yayan bitkileri kullanırlar.

Vejetaryen beslenmenin “vegan” tarzı oldukça önem taşımaktadır. Diğer Vejetaryen türlerinde hemen hemen hiç eksiklik oluşmazken, vegan Vejetaryen dikkat edilmediği durumlarda bazı mineral ve vitamin yetersizliği ortaya çıkabilmektedir. Sadece bitkisel olarak tercih edilen vegan beslenmede dikkat edilmezse vücudumuzu önemli zararlarla karşı karşıya bırakmış oluruz. Bu zararların başlangıç olarak ilk aşaması, demir yetersizliği, et tüketimi olmadığı için protein yetesizliği , B12 vitaminin yetersizliği, yine süt ürünleri tüketilmiyorsa kalsiyum yetersizliği gibi eksiklikler ortaya çıkmaktadır.

Vejetaryen beslenmenin zararlarında, söz ettiğimiz gibi protein eksikliği çok büyük önem taşımaktadır. Proteinin yapısında bulunan azot dediğimiz madde vücudumuz için önemlidir. Eğer bu dengeyi sağlayamazsak kas kayıplarımız olabileceği gibi, organ yetmezlikleriyle de karşı karşıya kalabiliriz. Bir diğer önemli unsurda vücudumuzun protein yapısından alması gereken aminoasitlerdir. 20 çeşit aminoasit vardır ancak bunların sadece 9 çeşidi elzemdir. Yani bunlar vücudumuzda sentezlenemezler. Diğerleri eğer doğru beslenme kuralları uygulanıyorsa bir şekilde vücudumuzda sentezlenebilir. Yalnız bu 9 aminoasit dışarıdan mutlaka alınmalıdır. Ve bir diğer besin öğesi de çinkodur. Hayvansal besinlerde çok daha fazla bulunmaktadır. Çinkonun da yine vücudumuzda pek çok kimyasal faaliyetlerde görevleri bulunmaktadır. Bu da yine doğru planlanmış bir Vejetaryen beslenme ile eksikliği giderilebilecek bir element olmaktadır.